Kościół Świętego Ducha w Sandomierzu

---

Historia

Historia kościoła sięga roku 1222, kiedy to kasztelan krakowski Żegota, herbu „Topór”, podjął decyzję o ufundowaniu świątyni oraz klasztoru w Sandomierzu. Zgromadzenie, które miało tu powstać, to kanonicy regularni de Saxia, znani jako Duchacy. Budowa kompleksu zakończyła się około 1303 roku. Głównym celem zakonników było prowadzenie szpitala oraz przytułku, skierowanego do najuboższych mieszkańców miasta.

W celu zapewnienia środków na działalność zakonników, utrzymanie kościoła oraz zabudowań, fundator ofiarował wieś Żyć, znaną obecnie jako Szewce. Niestety, oryginalna świątynia nie przetrwała próby czasu – spłonęła podczas najazdu Litwinów w 1349 roku. Jej odbudowa miała miejsce na przełomie XIV wieku, jednak w kolejnych latach kościół ponownie doświadczył licznych zniszczeń.

Pożary dotknęły go kilkakrotnie: w 1525, 1612, 1633, 1647 oraz 1759 roku. Dodatkowo, działania wojenne w 1809 roku również przyczyniły się do znacznych strat zabudowy.

Duchacy i Szarytki

Historia kościoła oraz klasztoru pod wezwaniem św. Ducha sięga momentu, gdy byli w jego posiadaniu Duchacy, aż do 1784 roku. Zakon ten miał duże znaczenie w regionie, a ostatni z zakonników, ks. Janowski, zmarł w 1814 roku, co było istotnym punktem w historii tego miejsca.

W 1819 roku, szpital oraz kościół zostały przekazane zgromadzeniu Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo, znanym jako Szarytki. Ta ważna data – 8 grudnia 1819 roku – oznaczała przybycie sióstr do Sandomierza, co miało ogromny wpływ na działalność opiekuńczą w regionie.

Warto dodać, że szpital funkcjonował w tej lokalizacji do 1982 roku, świadcząc usługi medyczne oraz pomoc potrzebującym przez długie lata. Wydarzenia te zbudowały niezwykle bogatą historię, która wciąż pozostaje częścią dziedzictwa miasta.

Okno życia

W dniu 25 marca 2009 roku w pobliżu kościoła zainaugurowano pierwsze w Sandomierzu „Okno Życia”. To wyjątkowe miejsce, powstałe pod patronatem Caritasu Diecezji Sandomierskiej, ma na celu pomoc niemowlętom, które zostaną w nim pozostawione przez matki w trudnej sytuacji życiowej. Działa jako forma wsparcia i ratunku, zapewniając bezpieczeństwo nowonarodzonym, a także odwzorowując działania podobnych inicjatyw w innych częściach Polski.

Pomnik historii

W dniu 22 listopada 2017 roku decyzją Prezydenta RP Andrzeja Dudy, na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego, oraz po uzyskaniu rekomendacji od Rady Ochrony Zabytków, historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy w Sandomierzu został wpisany na listę pomników historii. Ta szczególna klasyfikacja jest nadawana zabytkom nieruchomym, które posiadają znaczną wartość historyczną, naukową oraz artystyczną, a także są zakorzenione w świadomości społecznej, mają istotne znaczenie dla dziedzictwa kulturowego naszego kraju.

Obszar objęty tym tytułem zawiera liczne zabytki znajdujące się na sandomierskiej starówce. Wśród nich należy wymienić:

• bazylikę katedralną,
• sandomierskie kościoły: pw. Nawrócenia świętego Pawła,
• pw. św. Jakuba,
• pw. św. Michała,
• pw. św. Józefa,
• pw. Ducha Świętego,
• Dom Długosza,
• średniowieczny układ urbanistyczny miasta,
• Brama Opatowska,
• ratusz,
• Collegium Gostomianum,
• Wąwóz Królowej Jadwigi,
• Wąwóz Piszczele.

Wszystkie te elementy składają się na niepowtarzalny charakter tego miejsca, które stanowi cenny kawałek naszej historii oraz kultury.

Zabytki w niedalekiej odległości

W okolicy Kościoła Świętego Ducha w Sandomierzu znajdują się interesujące zabytki, które warto odwiedzić. Jednym z nich jestBrama Opatowska, która pierwotnie funkcjonowała na obrzeżach miasta. Ta brama nie tylko pełniła rolę ochronną, ale również była punktem pomocy dla ubogich mieszkańców, co wynika z jej dogodnej lokalizacji, tuż przy wejściu do Sandomierza.

Kolejnym ważnym elementem w okolicy jest Synagoga w Sandomierzu. Warto zauważyć, że w bliskim sąsiedztwie tej synagogi powstała dzielnica żydowska, która miała ogromne znaczenie dla lokalnej społeczności.

---

Oceń: Kościół Świętego Ducha w Sandomierzu

---