Piotr Górski, urodzony 20 lutego 1843 roku w Sandomierzu, a zmarły 26 lipca 1930 roku w Radomiu, był znaczącą postacią w historii polskiego życia duchowego. Jako katolicki duchowny oraz nadany tytuł protonotariusza apostolskiego, odegrał kluczową rolę w działalności religijnej.
Jednak jego wpływ nie ograniczał się jedynie do sfery kościelnej; był również czynnym działaczem patriotycznym i społecznym, który zaangażował się w renowację lokalnych kościołów w Radomiu, co znacząco przyczyniło się do zachowania dziedzictwa kulturowego tego regionu.
Życiorys
W Sandomierzu Piotr Górski zdobył swoje podstawowe wykształcenie w szkole elementarnej, a następnie w powiatowej oraz wseminarium duchownym. Święcenia kapłańskie przyjął 15 kwietnia 1866 roku z rąk biskupa Józefa Juszyńskiego. Jego pierwsze kroki w kapłaństwie prowadziły go do objęcia funkcji wikariusza w katedrze sandomierskiej oraz w Opocznie.
W latach 1873-1889 pełnił rolę proboszcza w Wójcinie, natomiast od 1899 roku pracował w Wąchocku. Jego kariera przybrała nowy kierunek 19 września 1903, kiedy to, jako prałat, objął parafię św. Jana Chrzciciela w Radomiu i zajął stanowisko dziekana radomskiego. Do jego obowiązków należała koordynacja działań m.in. z ówczesnym prefektem, Pawłem Kubickim, który później stał się biskupem sandomierskim.
W roku 1908, mimo początkowych oporów ze strony części społeczności, Piotr Górski rozpoczął ambitny projekt przebudowy radomskiego kościoła farnego, którego projektantem był Józef Pius Dziekoński. Z czasem zdołał zjednoczyć mieszkańców Radomia, zwłaszcza robotników z branży garbarskiej oraz rolników z sąsiednich wsi, wokół idei budowy. 13 listopada 1908 roku dokonał poświęcenia nowego, jeszcze niedokończonego obiektu, a 12 grudnia 1909 roku miało miejsce jego oficjalne poświęcenie.
Po wkroczeniu Niemców do Radomia 29 sierpnia 1914 roku, Piotr Górski został wzięty w niewolę jako zakładnik. Po przejściu miasta w strefę okupacyjną Austro-Węgier, w 1916 roku odprawił uroczystą mszę upamiętniającą Konstytucję 3 maja. Zainicjował również organizację coraz częstszych uroczystości patriotycznych. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości sprzeciwiał się obecności duchowieństwa podczas przysięgi złożonej 9 listopada 1918 roku na rzecz rządu Ignacego Daszyńskiego, uznawanym przez niektórych za zbyt lewicowy.
Kapłan był również przeciwny angażowaniu kleru w sprawy polityczne oraz społeczne, lecz utrzymywał pozytywne relacje z lokalnym kahałem. W 1919 roku ufundował grobowiec dla ofiar epidemii tyfusu, która zebrała srogie żniwo wśród mieszkańców Radomia. 8 maja 1920 roku poświęcił kościół garnizonowy w dawnej cerkwi, a 29 września 1920 roku odprawił tam mszę w hołdzie dla generała Józefa Hallera, który przybył do miasta.
Pan Górski służył również w diecezjalnym sądzie biskupim, a w 1921 roku papież Benedykt XV nadał mu tytuł protonotariusza apostolskiego. W sierpniu 1923 roku uczestniczył w mszy odprawianej przez biskupa Mariana Józefa Ryxa na terenie radomskich koszar, gdzie poświęcono sztandar dla 72. Pułku Piechoty. W tym wydarzeniu brał udział również prezydent Stanisław Wojciechowski.
Kapłan z powodzeniem sprzeciwił się decyzji władz miasta i konserwatora zabytków o zburzeniu radomskiego kościoła Świętej Trójcy. Odpowiadał za prowadzenie prac remontowych i 20 listopada 1927 roku poświęcił odrestaurowany budynek. 7 sierpnia 1928 roku miał zaszczyt przyjąć w kościele farnym prezydenta Ignacego Mościckiego.
Po jego śmierci w pogrzebie uczestniczyli biskup Paweł Kubicki, 120 księży oraz blisko 20.000 wiernych. Został pochowany na cmentarzu parafialnym przy ul. Limanowskiego w Radomiu.
Upamiętnienie
Życie księdza Piotra Górskiego zostało szczegółowo opisane w dziele dr. Szczepana Kowalika, pod tytułem „Fabrica ecclesiae. Żywot i sprawy radomskiego proboszcza ks. Piotra Górskiego.” Jego pamięć została uhonorowana w nawie bocznej kościoła św. Jana Chrzciciela w Radomiu, gdzie umieszczono epitafium, które przybrało formę brązowej płyty. Na jej powierzchni widnieje inskrypcja oraz owalny portret, otoczony wieńcem laurowym i mitrą, co symbolizuje jego zasługi.
Tablica, zaprojektowana przez Bolesława Zwolińskiego, została odsłonięta w czerwcu 1932 roku. Niezwykle istotnym elementem upamiętnienia księdza Górskiego jest również pamiątkowy fotel, znajdujący się w prezbiterium kościoła farnego. Jest to dar od współbraci kapłańskich, wręczony mu z okazji jubileuszu 50-lecia kapłaństwa, co dobitnie świadczy o jego znaczeniu w lokalnej wspólnocie duchowej.
Przypisy
- BG, Seniorzy w radomskiej Farze [online], Parafia Rzymskokatolicka Najświętszego Serca Jezusowego w Radomiu, 29.04.2023 r. [dostęp 29.11.2023 r.]
- red. D. Kupisz, Książka o ks. Piotrze Górskim - Parafia św. Jana Chrzciciela w Radomiu - Fara Radom [online], fara.radom.pl [dostęp 29.11.2023 r.]
- ElżbietaE. Warchoł ElżbietaE., Żywot i sprawy radomskiego proboszcza ks. Piotra Górskiego [online], radioplus.com.pl [dostęp 29.11.2023 r.]
- red. D. Kupisz, ks. Piotr Górski (1903-1930) - Proboszczowie - Kapłani - Fara Radom - Parafia św. Jana Chrzciciela w Radomiu - Fara Radom [online], fara.radom.pl [dostęp 29.11.2023 r.]
- a b Ewa Kutyła, Najstarsze radomskie kościoły, Gmina Miasta Radomia, Radom, 2018, s. 24
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Samuel Wysocki | Mikołaj Trąba | Andrzej WyrzykowskiOceń: Piotr Górski (duchowny)