Krzysztof Stanek

Nauka i edukacja

Krzysztof Z. Stanek to wybitny polski astronom, który przyszedł na świat w 1968 roku w Sandomierzu. W chwili obecnej prowadzi swoją karierę naukową w Stanach Zjednoczonych, gdzie pełni funkcję profesora.

Jego badania oraz wkład w rozwój astronomii są cenione zarówno w Polsce, jak i za granicą, co czyni go istotną postacią w tej dziedzinie nauki.

Życiorys i praca naukowa

Krzysztof Stanek, wybitny astronom, odgrywał kluczową rolę w popularyzacji astronomii już pod koniec lat osiemdziesiątych, współorganizując obozy astronomiczne na Żurawiej Górze we Fromborku. Po ukończeniu studiów na kierunku astronomia na Uniwersytecie Warszawskim, które odbył w latach 1987–1991, rozpoczął swoją karierę w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie.

W połowie lat dziewięćdziesiątych, w 1992 roku, Krzysztof wyjechał na studia doktoranckie do Stanów Zjednoczonych. Swoją zawodową ścieżkę rozpoczął jako asystent na Uniwersytecie Princeton, gdzie pracował do 1996 roku. W międzyczasie uzyskał tam stopień Master of Art w 1994 roku, a dwa lata później, w 1996 roku, tytuł doktora filozofii (PhD). Po zakończeniu studiów, związał się z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics w Cambridge, gdzie najpierw pełnił funkcję postdoctoral fellow, a następnie awansował na assistant professor i associate professor.

Od 2005 roku Krzysztof Stanek mieszka w Columbus w Ohio, gdzie jako associate professor oraz od 2009 roku profesor, kontynuuje swoją pracę na Wydziale Astronomii Uniwersytetu Stanu Ohio. Jego praca doktorska, zatytułowana Properties of the Inner Galaxy, została napisana pod kierunkiem znanego astrofizyka Bohdana Paczyńskiego.

Stanek specjalizuje się w astronomii gwiazdowej oraz w metodach precyzyjnego wyznaczania odległości do galaktyk, wykorzystując obserwacje ich własności gwiazd. Dodatkowo, jego zainteresowania obejmują zagadnienia związane z rozbłyskami gamma, wybuchami supernowych, masywnymi gwiazdami oraz odkrywaniem pozasłonecznych planet.

W ciągu swojej kariery, Krzysztof Stanek jest autorem około 150 prac naukowych, które zostały opublikowane w recenzowanych czasopismach, oraz redaktorem dwóch książek. Jego badania i odkrycia znalazły się wśród dziesięciu najbardziej przełomowych prac naukowych według czasopisma Science w 2003 roku.

Nagrody

Krzysztof Stanek, znany ze swoich osiągnięć w dziedzinie astronomii, zdobył wiele wyróżnień w ciągu swojej kariery. Poniżej przedstawiamy najważniejsze nagrody, które uzyskał:

  • w 1991 roku, został laureatem stypendium Tomasza Chlebowskiego dla wybitnych studentów astronomii,
  • w 1992 roku, otrzymał nagrodę im. Lecha Michejdy za najlepszą pracę magisterską na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego,
  • w tym samym roku, został także laureatem nagrody I stopnia im. Arkadiusza Piekary Polskiego Towarzystwa Fizycznego,
  • w latach 1993 i 1999, zdobył nagrodę młodych Polskiego Towarzystwa Astronomicznego,
  • w 1996 roku, uzyskał Harvard-Smithsonian CfA Postdoctoral Fellowship,
  • w 1999 roku, otrzymał Hubble Postdoctoral Fellowship.

Ważniejsze prace

Oto zestawienie kluczowych osiągnięć Krzysztofa Stanka, który przez lata przyczynił się do badań astronomicznych. Jego prace koncentrują się na różnych aspektach astrofizyki oraz obserwacji astronomicznych.

  • 2006: Protecting Life in the Milky Way: Metals Keep the GRBs Away, K. Z. Stanek, O. Y. Gnedin, J. F. Beacom et al., AcA, 56, 333 [140],
  • 2003: Spectroscopic Discovery of the Supernova 2003dh Associated with GRB 030329, K. Z. Stanek, T. Matheson, P. M. Garnavich et al., ApJ, 591, L17 [699],
  • 1999: BVRI Observations of the Optical Afterglow of GRB 990510, K. Z. Stanek, P. M. Garnavich, J. Kalużny et al., ApJ, 522, L39 [200],
  • 1998: Distance to M31 with the HST and Hipparcos Red Clump Stars, K. Z. Stanek i P.M. Garnavich, ApJ, 503, L131 [234],
  • 1998: Galactocentric Distance With the OGLE and Hipparcos Red Clump Stars, B. Paczyński i K. Z. Stanek, ApJ, 494, L219 [152],
  • 1997: Modeling the Galactic Bar Using Red Clump Giants, K. Z. Stanek, A. Udalski, M. Szymański et al., ApJ, 477, 163 [137],
  • 1996: Extinction Map of Baade’s Window, K. Z. Stanek, ApJ, 460, L37 [114],
  • 1994: The Optical Gravitational Lensing Experiment. The Optical Depth to Gravitational Microlensing in the Direction of the Galactic Bulge, A. Udalski, M. Szymański, K. Z. Stanek et al., Acta Astronomica, 44, 165 [281],
  • 1994: Color-Magnitude Diagram Distribution of the Bulge Red Clump Stars – Evidence for the Galactic Bar, K. Z. Stanek, M. Mateo, A. Udalski et al., ApJ, 429, L73 [140].

Te publikacje przedstawiają ogromny wkład Krzysztofa Stanka w rozwój astrofizyki oraz naszej wiedzy o wszechświecie.

Książki

Oto przegląd wybranych publikacji, które zostały opracowane przez Krzysztofa Stanka. W jego dorobku znajdują się istotne prace naukowe, które przyczyniły się do rozwoju astronomii i astrofizyki.

  • The Fate of the Most Massive Stars, 2005, ASP Conference Series Volume 332, redaktorzy R.M. Humphreys oraz K.Z. Stanek,
  • The Variable Universe: A Celebration of Bohdan Paczyński, 2009, ASP Conference Series, Volume 403, redaktor K.Z. Stanek.

Przypisy

  1. Michał M. Matraszek, Uczniowski ruch naukowy, „Urania – Postępy Astronomii” (1), 2024, s. 68–70, ISSN 1689-6009.
  2. Prof. dr Krzysztof Stanek, baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 27.11.2011 r.]
  3. CV Krzysztofa Stanka. [dostęp 27.11.2011 r.]
  4. Informacja o Nagrodzie im. Lecha Michejdy. [dostęp 27.11.2011 r.]
  5. Nagrody PTF za wyróżniające się prace magisterskie – nagroda I stopnia im. Arkadiusza Piekary od 1992. [dostęp 27.11.2011 r.]

Oceń: Krzysztof Stanek

★★★★★
Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:10