Antoni Cyprysiński, urodzony 24 czerwca 1806 roku w Sandomierzu, to postać o bogatej biografii, która przez długie lata wpłynęła na życie intelektualne i społeczne Polski. Jego działalność obejmowała wiele ról, w tym głównego rządcy Ordynacji Zamojskiej, co wskazuje na jego znaczenie w zarządzaniu majątkiem ziemskim oraz sprawami lokalnymi.
Cyprysiński był także uznawanym redaktorem i publicystą, co podkreśla jego zaangażowanie w kształtowanie opinii publicznej oraz promowanie idei społecznych poprzez pismo. Zmarł 15 stycznia 1860 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie ślad w polskiej historii jako osoba wpływowa w różnych sferach życia.
Życiorys
Antoni Cyprysiński przyszedł na świat w Sandomierzu, w rodzinie Marcina i Marianny Zaleskiej, dnia 24 czerwca 1806 roku. W 1824 roku ukończył naukę w kieleckim liceum. Następnie podjął studia na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie kształcił się w zakresie medycyny oraz prawa. Jego praca zatytułowana „Opis obwodu sandomierskiego” została zaprezentowana Towarzystwu Przyjaciół Nauk, zyskując uznanie oraz medal za wkład w charakterze naukowym.
W 1829 roku Andrzej Zamoyski zatrudnił go w Ordynacji. W tym okresie Cyprysiński działał także w redakcji „Sławianina”, a wspólnie z Feliksem Saniewskim i Zenonem Izdebskim tworzył codzienne pismo „Polak Sumienny”. Jego życie przybrało dramatyczny obrót, gdy zaangażował się w Powstanie listopadowe. Po aresztowaniu przez władze carskie, dzięki staraniom Andrzeja Zamoyskiego, został zwolniony z więzienia i w 1832 roku wznowił pracę w Ordynacji.
W czasie jego działalności, Ordynacja pod kierownictwem Konstantego Zamoyskiego rozpoczęła reformę czynszową, która miała na celu zlikwidowanie pańszczyzny. W ramach tego przedsięwzięcia powołano specjalne biuro – Kancelarię Centralną Dóbr i Interesów Ordynacji, której przewodnictwo powierzono Antoniemu Cyprysińskiemu. Uważany był za jednego z najbardziej utalentowanych administratorów i prawników w Polsce, a do zarządzania dobrami Ordynacji zaangażował swoich dawnych kolegów z uczelni, którzy po Powstaniu listopadowym nie mieli możliwości uzyskania państwowych posad, na przykład lekarzy.
Cyprysiński zarządzał Ordynacją do 30 czerwca 1854 roku, decydując się odejść na własną prośbę. W trakcie swojego życia osiągnął znaczny majątek, nabywając dobra Koziczyn. Był członkiem Towarzystwa Rolniczego i angażował się w redakcji „Biblioteki Warszawskiej”.
W życiu osobistym był żonaty najpierw z Anną Mühlhausen, a po jej śmierci z Leokadią Romocką, z którą miał siedmioro dzieci: Antoniego Franciszka, Julię, Antoniego, Augusta, Mariannę Elżbietę, Marię Elżbietę oraz Franciszka.
Antoni Cyprysiński zmarł 15 stycznia 1860 roku w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim.
Przypisy
- Beata Piotrowska: I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. STEFANA ŻEROMSKIEGO W KIELCACH - Bibliografia. Karol Krakowiak, Andrzej Dąbrowski. Kielce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach, 2010, s. 64. ISBN 978-83-60108-80-2. [dostęp 28.12.2020 r.]
- AnnaA. Dymmel AnnaA., "Ocalić przeszłości pamiątki". Prenumeratorzy piśmiennictwa historycznego w pierwszej połowie XIX wieku., Nakładem Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1992, s. 399 [dostęp 31.12.2020 r.]
- Polak Sumienny: pismo codzienne 1830 - Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego [online], bcul.lib.uni.lodz.pl [dostęp 31.12.2020 r.]
- Bender 1978, s. 113.
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Jerzy Sadecki | Małgorzata Targowska-Grabińska | Grzegorz Głuszak | Michał Solanin | Władysław Grzędzielski (dziennikarz)Oceń: Antoni Cyprysiński